دارک استور (Dark Store) چیست؟
اصطلاح دارک استور که در فارسی به معنای فروشگاه تاریک است، دارک استور یک انبار بزرگ است که برای خدمات سفارش آنلاین مورد استفاده قرار می گیرد. جایی که مشتری کالایی که آنلاین سفارش داده را حضوری دریافت کرده و یا با حداقل هزینه برای او ارسال می شود.
اصطلاح فروشگاه دارک استور به دات کام نیز معروف است. دارک استور یک خرده فروشی یا مرکز توزیع اختصاصی و منحصر برای خرید آنلاین کالا و خدمات است. دارک استور یک انبار بزرگ است که برای خدمات سفارش آنلاین مورد استفاده قرار می گیرد. جایی که مشتری کالایی که آنلاین سفارش داده را حضوری دریافت کرده و یا با حداقل هزینه برای او ارسال می شود.
در پاسخ به این پرسش که دارک استور چیست باید بگوییم از بیرون شبیه یک فروشگاه بزرگ به نظر میرسد با این تفاوت که مشتری در آن حضور ندارد. در عوض فضای داخلی برای جا دادن حداکثر کالاها بهینه شده است. درون این فروشگاه تنها کارکنان مجموعه و یا ماشینآلات مکانیزه وجود دارند.
یک سوپرمارکت بزرگ را تصور کنید که در واقع یک انبار بزرگ است:
انباری پر از قفسهها و طبقات مختلف که از انواع محصولات سوپرمارکتی پر شدهاند. وقتی از یک سوپرمارکت آنلاین خرید میکنید، سفارش شما به این انبار ارسال شده و محصول موردنظرتان، یا از سوی کارکنان یا بهوسیله دستگاههای مکانیزه از قفسه موردنظر برداشته شده و به خودروهای تحویل کالا، داده میشود.
سپس این خودروها محصولات را در سریعترین زمان ممکن به مشتریان تحویل میدهند.
فضای داخلی دارک استورها
درب مراکز توزیع خرده فروشی Dark Store به روی خریداران باز نیست. چرا که باید فضای بیشتری برای فراهم کردن سفارش مشتریان در محل دارک استور وجود داشته باشد تا سفارش ها با دقت آماده شود. پس از ثبت سفارش اقلام در دارک استور چیده و بسته بندی می شوند. این اقلام برای تحویل به مشتریان محلی آماده می شوند. مشتریان می توانند اقلام مورد نظر خود را از دارک استورها تحویل بگیرند. فروشگاه های دارک استور گاهی ممکن است همانند یک سوپرمارکت محلی به نظر برسند.
معمولا درون آن ها به شکل راهروهای بزرگ با قفسه های حاوی محصولات خرده فروشی است. نیازی نیست تا دارک استورها در خیابان های پر رفت و آمد و یا مراکز خرید واقع شوند. معمولا فروشگاه ها در مراکزی قرار می گیرند که از نظر دسترسی به مسیرهای مختلف کاملا مناسب باشند. ساختمان و مراکز این نوع فروشگاه ها کاملا عادی هستند و شرایطی برای تبلیغات مهیا نشده است. چرا که هدف آن ها چیز دیگری است. معمولا در این فروشگاه ها خبری از نمایشگرهای فروش نیست و داخل فروشگاه بازاریابان محصولات خاص حضور ندارند.
تفاوت دارک استورها با سایر شیوههای خرید
مهمترین تفاوت Dark Store با سایر شیوههای خرید، نبود مشتری در درون فروشگاه است. در روشهای ترکیبی، یک فروشگاه عادی هم مشتری میپذیرد و هم خدمات فروش آنلاین دارد اما در این نوع فروشگاه مشتری امکان حضور فیزیکی ندارد و تمام سفارشهای خرید صرفا بهصورت آنلاین انجام میشود.
شاید همین تفاوت باعث شده تا به این نوع از فروشگاهها دارک استور بگویند. یعنی جایی که دیگر مشتری در محیط فروشگاه حضور ندارد.
چرا فروشگاه های دارک استور در حال توسعه هستند؟
با شیوع ویروس کرونا در جهان و اعمال قرنطینههای سراسری در بسیاری از کشورهای جهان، مردم فرصت حضور در فروشگاهها را از دست دادند اما خرید کردن متوقف نشد. براساس آمار، خرید آنلاین به شکل بیسابقهای افزایش یافت. در نتیجه بسیاری از فروشگاهها برای ادامه حیات خود به فروش اینترنتی محصولاتشان رو آوردند.
اینجا بود که این مفهوم به عنوان یک روش خرید آنلاین به میدان آمد. رونق این روش همچنان در دوران پساکرونا ادامه دارد. از این رو به احتمال شاهد توسعه شیوههای خرید آنلاین مانند دارک استور خواهیم بود.
تحویل کالا در Dark Store چگونه انجام میشود؟
در حال حاضر ۳ روش برای تحویل کالا در دارک استور وجود دارد:
-
تحویل کالا به خودروی مشتری
-
تحویل کالا در درب فروشگاه
-
تحویل کالا در درب منزل
در این شیوه محلی برای پارک کردن خودروی مشتری بیرون از فروشگاه وجود دارد. کارکنان سفارش هر مشتری را به او هنگامی که در خودرو نشسته تحویل میدهند.
این شیوه یکی از امنترین و راحتترین روشهای خرید به خصوص در دوران همه گیری کرونا است.
در این روش، محلی برای حضور مشتریان در ابتدای درب ورودی دارک استور در نظر گرفته میشود. مشتریان یکی پس از دیگری به محل تحویل مراجعه و کالای خود را دریافت میکنند. در این روش نیازی به ورود مشتری به درون فروشگاه و سرک کشیدن بین قفسهها نیست.
محبوبترین و پراستفادهترین روش خرید آنلاین از دارک استور همین شیوه است. کامیونتها و وانتها پس از بارگیری محصولات، آنها را یکی پس از دیگری درب منزل مشتریان تحویل میدهند.
مزایای دارک استورها
این شکل جدید از فروشگاه، مزایای متعددی دارد که در ادامه به هریک از آنها اشاره میکنیم:
-
خرید آسان و امن
-
توزیع و تحویل سریعتر کالا
-
تنوع کالا و دسترسی بیشتر
-
بهبود مدیریت واحد موجودی کالا (SKU: Stock-Keeping Unit)
-
مدیریت بهتر کالاهای فسادپذیر
-
مدیریت بهینه موجودی انبار
نیاز به رعایت فاصله اجتماعی در دوران همهگیری، کسبوکارها را به سمتی برد که تا جای ممکن خدماتشان را بدون نیاز به حضور فیزیکی مشتری انجام دهند. دارک استور با فراهم آوردن بستری برای خرید آنلاین، به این نیاز پاسخ داد. در دارک استور، شما آسان و امن خرید میکنید.
در دارک استور آماده کردن سفارش مشتری یا از سوی کارکنان و یا بهوسیله دستگاههای مکانیزه انجام میشود. این فرایند نسبت به خرید حضوری مشتری سریعتر صورت میگیرد. همچنین چون کل فرایند با الگوریتمهای هوشمند نظارت میشوند، میزان موجودی نیز بهدقت کنترل میگردد؛ بنابراین زنجیره تأمین و توزیع کالا در فروشگاههای دارک استور سریعتر پیش میرود.
تبدیل فروشگاه معمولی به دارک استور بهمعنای افزایش فضای قابلبهرهبرداری در فروشگاه برای جا دادن مقدار بیشتر و متنوعتری از کالاست. از سوی دیگر دارک استور محدودیت زمانی ندارد و در تمام ۲۴ ساعت و ۷ روز هفته در دسترس است.
در این فروشگاهها چون تمام خرید از طریق آنلاین انجام میشود، ردیابی کالاهای فروختهشده کار آسانی است. تمامی کالاها برچسبی شامل حروف و اعداد دارند که آنها را نسبت به کالای دیگر متمایز میکند. جمعآوری و تحلیل این دادهها در فروشگاههای دارک استور راحتتر از فروشگاههای معمولی است. با کمک این دادهها مدیران دارک استور میتوانند روند فروش یک کالا در بازههای زمانی مختلف را بررسی و برای تأمین آن در زمانهای پرتقاضا برنامه ریزی کنند.
یکی از مشکلات فروشگاهها مدیریت محصولات فسادپذیر است. این محصولات تاریخ انقضای کوتاهی دارند و باید بهسرعت پس از خروج از یخچال فروشگاه به مشتری تحویل داده شوند.
توزیع و تحویل چنین محصولاتی با دارک استور سریعتر و بهینهتر انجام میشود. چر اکه سرعت عمل خرید در دارک استور بیشتر از فروشگاههای دیگر است.
از آنجایی که این نوع از فروشگاهها محیطی عاری از مشتری هستند، امکان مدیریت بهتر انبار و کالاها برای ناظران فروشگاه وجود دارد. در این فروشگاه، حجم زیادی کالا بدون مزاحمت مشتریان بهسرعت بین قفسهها به شیوه دستی یا به روش مکانیزه توزیع میگردد.
چهار مزیت استفاده از دارک استورها برای خرده فروشی تجارت الکترونیک
استفاده از Dark Store برای پلتفرم های خرده فروشی بر مبنای تجارت الکترونیک مزیت زیادی دارد. بسیاری از پلتفرم های آنلاین خرده فروشی همانند آمازون به دارک استور روی آورده اند.
ذخیره سازی طیف گسترده ای از محصولات
از آنجایی که مشتریان اجازه ورود به دارک استور ها را ندارند این فروشگاه ها فضای مناسبی برای افزایش قابلیت ذخیره سازی محصولات فراهم کرده اند. این فروشگاه ها به گونه ای طراحی شده اند که مشتریان فقط می توانند وارد یک منطقه مشخص شده و سفارش خود را تحویل بگیرند. بهبود ظرفیت ذخیره سازی در دارک استور ها باعث می شود تا سفارشات که از طریق پلتفرم های آنلاین تجارت الکترونیک انجام می شود، سریع تر آماده دریافت شود.
ردیابی راحت تر محصولات
از آنجا که دارک استور ها بسیار کوچک تر از انبارهای سنتی هستند، بررسی موجودی کالا بسیار آسان تر است. بسیاری از دارک استور ها به ابزارهای مدیریت موجودی مجهز هستند. این کار باعث می شود تا کالاهای ناموجود را سریع تر فراهم کنند. این فروشگاه ها از طریق بهینه سازی فرایند کنترل موجودی می توانند همیشه در وضعیت مطلوب تامین قرار داشته باشند.
افزایش کارایی انبار
در برخی موارد دارک استورها از چندین فروشگاه در یک منطقه جغرافیایی پشتیبانی می کنند. از آن جایی که این فروشگاه ها بدون مشتری هستند، مهیا کردن سفارشات مشتری ساده تر است. بنابراین فروشگاه ها قادر به مدیریت حجم زیادی از سفارش ها هستند. با این حال اگر دارک استورها مجهز به فناوری نباشند، چندان کارایی ندارند. این نوع فروشگاه ها می توانند با فناوری گزینه های بیشتری برای تحویل کالا به مشتریان فراهم کنند.
افزایش سفارشات
وقتی مشتریان به تحویل سریع، قابل اعتماد و دقیق کالاهای برند شما عادت کردند، احتمالا به مشتریان بلند مدت و وفادار تبدیل می شوند. شما می توانید گزینه های بیشتری به مشتریان خود ارائه دهید. گزینه هایی چون حمل و نقل کالا و ارایه تاریخ تهیه کالا. همین موضوع باعث افزایش ماندگاری مشتری در فروشگاه خرده فروشی شما می شود.
آینده دارک استورها
آیا این فروشگاهها که کارشان در دوره کرونا رونق گرفت، در آینده نیز همچنان گسترس خواهند یافت؟ کارشناسان اقتصادی پیش بینی میکنند که در آینده تعداد بیشتری از این فروشگاهها در سراسر جهان افتتاح خواهند شد.
صاحبان کسب و کارهای فروشگاهی در نقاطی که دسترسی فیزیکی برای تاسیس فروشگاه عادی ندارند، دارک استور تأسیس خواهند کرد. همچنین برای افزایش مزیت رقابتی، تعداد بیشتری از فروشگاههای عادی به سمت فروش آنلاین خواهند رفت.
نباید فراموش کرد که مردم نیز طی دو سال گذشته به خرید آنلاین عادت کردهاند. بسیاری پیش از همهگیری کرونا به خرید اینترنتی اطمینان نداشتند اما اکنون بسیاری از افراد تغییر نگرش دادهاند. از این رو در سالهای پیش رو شاهد رشد فروش آنلاین به شیوههای گوناگون خواهیم بود.
جهت مشاوره برای راه اندازی دارک استور در ایران و امارات با مشاوران ما در گروه دینا تماس بگیرید.